Երբևէ պատահե՞լ է, որ ուժասպառության աստիճանի հոգնած լինեք, բայց չկարողանաք քնել։ Կամ, գուցե, երբ ի վերջո կարողացել եք ինչ-որ կերպ քուն մտնել, անհանգիստ եք եղել, և քունն ընդհատվել է։ Երկու դեպքում էլ, ամենայն հավանականությամբ, գիտեք, թե ինչ ահավոր զգացողություն է, երբ գիշերվա կեսին փորձում եք որոնել հանգիստ քուն մտնելու միջոցներ: Թեև այս խնդրին դժվար է գտնել միանշանակ լուծում, ողջ աշխարհում տարբեր մշակույթներ գտել են անհրաժեշտ հանգիստն ապահովելու՝ սեփական ուղիները:
Օրինակ, Չինաստանում ոտքերի տաք լոգանք են ընդունում և քուն բերող պտուղներ ուտում: Եթե սիրում եք «սպա» պրոցեդուրաները, փորձեք ոտքերի լոգանք ընդունել: Քնից առաջ ոտքերը տաք ջրի մեջ ընկղմելու սովորությունը գալիս է չինական ավանդական բժշկությունից և հիանալի միջոց է՝ լիցքաթափվելու, հոգնած ոտնաթաթերը հանգստացնելու և գոլ ջրով թերապիայի առավելությունները վայելելու համար: Ջրին ավելացվող տարբեր հանգստացնող բաղադրիչներ կան, ինչպես, օրինակ, մագնեզիումի սուլֆատը, մաշկի համար անվնաս եթերային յուղերը՝ նարդոսի ու վարդենու, մրգի կեղևները, տարբեր բույսեր: Ըստ չինական ավանդական բժշկության՝ նման լոգանք ընդունելը թույլ է տալիս նվազեցնել մտքի կենսական ուժը կամ «ցի»-ն: Ինչպես նշում են չինական ավանդական բժշկության գիտակները, տաք ջերմաստիճանը օգնում է ազատվել ավելորդ մտքերից: Չինաստանում օգտագործվում է նաև սովորական ունաբ կոչվող բույսը՝ միտքն ու հույզերը հանգստացնելու և խորը քուն մտնելու համար:
Խորը քունը մարդու ընդհանուր քնին հատկացվող ժամանակի կարևոր մասն է և վերականգնողական նշանակություն ունի օրգանիզմի համար: Այն կապված է մարդու հիշողության և սովորելու ունակությունների հետ, ու նման քնի պակասը կարող է պատճառ դառնալ ցերեկվա ընթացքում աշխատունակության անկման և դյուրագրգռության, ինչպես նաև՝ նվաղուն զգալու համար:
Իսկ, օրինակ, Ճապոնիայում գոյություն ունի շիկիբուտոնի ավանդույթը: Շիկիբուտոնը հատակին դրվող ներքնակ է: Այն ոչ միայն խնայում է տարածքը, այլև ունի քնին և առողջությանը վերաբերող որոշակի առավելություններ: Կորեական յո տեսակի ներքնակի պես կարող եք այն ծալել և պահել, երբ չեք օգտագործում: Սովորաբար, շիկիբուտոնը պատրաստված է լինում էկոլոգիապես մաքուր նյութերից, ինչպիսիք բամբակն ու բուրդն են: Շատերը համոզված են, որ այս ներքնակները օգնում են կանխել կամ վերացնել մեջքի ցավերը և օգտակար են ողնաշարի համար: Կուզե՞ք ձեռք բերել շիկիբուտոն ներքնակը և ստուգել՝ որքանով է այն իսկապես նպաստում քնի լավացմանը:
Եթե սիրում եք դրսում կախված ցանցաճոճի (գամակի) մեջ օրորվել, ապա փորձեք այն կախել նաև ննջասենյակում: Այսպես, Հարավային և Կենտրոնական Ամերիկայում ցանցաճոճերը համարվում են քնի ամենահարմար տարբերակը: Ցանցաճոճը ապահովում է քնի որակի համար երկու կարևոր պայման՝ ապահովության և հարմարվետության զգացողությունները: 2011-ին անցկացված հետազոտությունները ցույց են տալիս, թե ինչպես են ցանցաճոճերը նպաստում ավելի խորը քուն մտնելուն: Հետազոտությանը մասնակցած 12 տղամարդ ունեցել է երկու 45 րոպեանոց ցերեկային քնի ժամանակ՝ տարբեր օրերի. մեկը՝ մահճակալի վրա պառկած, մյուսը՝ ճոճվող մահճակալին: Օգտագործելով պոլիսոմնոգրաֆիայի և էլեկտրաուղեղագրության տվյալները՝ հետազոտողները հայտնաբերել են, որ ճոճվող մահճակալի վրա կրճատվել է քուն մտնելու համար անհրաժեշտ ժամանակը և երկարել երկրորդ փուլի քնի տևողությունը, որը նախորդում է խորը քուն մտնելուն:
Շվեդիայում ինչպես երեխաների, այնպես էլ մեծահասակների համար ավելի լավ քնելու դասական հնարք է վաալինգ կոչվող ըմպելիքը, անմիջապես քնելուց առաջ, խմելը, որը կաթ և վարսակի փաթիլներ պարունակող տաք ապուրանման ըմպելիք է: Սննդարար նյութերով հարուստ և հագեցնող այս կաթնահացահատիկային խմիչքը հաճախ տալիս են մանուկներին:
Տաք կաթը քնկոտություն առաջացնելու տարածված միջոց է: Այն պարունակում է այնպիսի բաղադրիչներ, ինչպիսիք են մագնեզիումը, տրիպտոֆանը, մելատոնինը, սերոտոնինը, որոնք հայտնի են առողջ քնի ցիկլերի առաջացմամբ:
Շվեդիայում անքնությունը հաղթահարելու մեկ այլ տարածված միջոց է հյուսիսային եղջերուի միսը։ Ըստ ԱՄՆ գյուղատնտեսության դեպարտամենտի՝ 100 գրամ հյուսիսային եղջերուի միսը պարունակում է 30,2 գրամ սպիտակուց և 0,5 գրամ տրիպտոֆան՝ կարևոր ամինաթթու: Իսկ տրիպտոֆանի սննդային հավելումը, հատկապես՝ մեկ գրամից ավելի քանակով, կարող է լավացնել քունը:
