Օդի աղտոտվածության հարցը կարծես Երևանի մշտական ուղեկիցն է։ Radar Armenia-ն ուսումնասիրություն կատարեց՝ պարզելով, որ Երևանում օդի աղտոտվածության հարցը հանրային օրակարգում է դեռևս 1970-80-ական թվականներից։

• 1985թ. «Լոս Անջելես Թայմս» ամերիկյան պարբերականը ծավալուն հոդվածով անդրադարձել էր ԽՍՀՄ մաս հանդիսացող Հայաստանին և այստեղ օդի աղտոտավծության խնդրին։ Վերնագիրը ուշագրավ էր՝ «Սովետական Հայաստանում, ինչպես Լոս Անջելեսում, ծխի գագաթը չի երևում»։ Հոդվածում նշվում է, որ կոմունիստական ղեկավարությունը լուրջ միջոցառւմներ է ձեռնարկում Երևանում օդի աղտոտվածության դեմ պայքարի ուղղությամբ։ Նշվում է, որ խնդրահարույց է այն փաստը, որ Երևանում 60.000 մասնավոր ավտոմեքենա է շահագործվում։ 1985 թվականին նույնիսկ քննարկվում էր սահմանափակել մասնավոր ավտոմեքենաների վարումը Երևանում։
• 1987թ. Զորի Բալայանը «Երևանը տառապում է» վերնագրով հոդվածում պնդում էր՝ «Երևանի սուր էկոլոգիական պայմանները վատթարացնում են բնակիչների առողջությունը»։
• 1999 թվականին ՄԱԿ-ի եվրոպական տնտեսական քաղաքականության հանձնաժողովը նշում էր՝ «Որոշ աղտոտիչների կոնցենտրացիան հաճախ գերազանցում է թույլատրելի սահմանները»։
• 2011թ. Բնապահպանության նախարարության մոնիթորինգի եզրակացությամբ՝ «Երևանում օդի աղտոտվածությունը 2-3 անգամ գերազանցում է թույլատրելի սահմանները»։
• 2013թ. «Համահայկական բնապահպանական ճակատը» զգուշացնում էր՝ «Երեւանում բարձր է փոշու ծանրաբեռնավածությունը, դրանում հայտնաբերվել են ծանր մետաղներ, առաջին կարգի վտանգավորության տարրեր` սնդիկ, մկնդեղ, կապար, կադմիում»։

Մինչդեռ Երևանում արդեն տեղադրված են մոնիթորինգային սարքեր, որոնք, ի տարբերություն նախկինի, ներկայումս տալիս են իրական պատկերը։ 

Այս տարիների ընթացքում Երևանի օդի որակի հետ կապված քննարկումների էությունը առանձնապես չի փոխվել՝ նույնն են քննադատությունը, մատնանշվող պատճառներն ու առաջարկվող լուծումները։ Մինչդեռ առաջնային գործոնը, ըստ մասնագետների, բնակլիմայական պայմաններն են։ Երևանը գտնվում է Արարատյան գոգավորությունում և մայրաքաղաքի հարակից տարածաշրջաններում՝ Արարատի, Արմավիրի, Արագածոտնի մարզերում և հարակից շրջաններում իրավիճակը նույնն է:

Այս տարիների ընթացքում Երևանի օդի որակի հետ կապված քննարկումների էությունը առանձնապես չի փոխվել՝ նույնն են քննադատությունը, մատնանշվող պատճառներն ու առաջարկվող լուծումները։ Մինչդեռ առաջնային գործոնը, ըստ մասնագետների, բնակլիմայական պայմաններն են։ Երևանը գտնվում է Արարատյան գոգավորությունում և մայրաքաղաքի հարակից տարածաշրջաններում՝ Արարատի, Արմավիրի, Արագածոտնի մարզերում և հարակից շրջաններում իրավիճակը նույնն է:

Հատկանշական է, որ նախօրեին նույն խնդրին են բախվել նաև Վրաստանի 6 քաղաքները, այդ թվում՝ Թբիլիսին. ըստ վրացական մասնագետների՝ պատճառը օդում պինդ մասնիկների կոնցենտրացիայի բարձրացումն է՝ հարավ-արևմուտքից և հարավ-արևելքից փոշու տարածմամբ։

Ալվարդ Բաղդասարյան