Տեսակետ

Կովկասում աշխուժանալով՝ Ֆրանսիան փորձում է «փոխհատուցել» Աֆրիկայում ստացած խնդիրները. Հակոբ Բադալյան

Քաղաքական մեկնաբան Հակոբ Բադալյանը «Ֆեյսբուքի» իր էջում գրել է.

«Չգիտես՝ ծիծաղել, թե լաց լինել, երբ, օրինակ, կարդում ես, թե՝ Ֆրանսիայի մայրաքաղաքի քաղաքապետը, իր քաղաքի հոգսերը թողած, ժամանում է Հայաստան, որ օգնություն հասցնի Արցախին:

Հարգելիներս, Ֆրանսիայի քաղաքապետը Հայաստան է ժամանում, Կոռնիձոր է մեկնում Ֆրանսիայի հոգսից ելնելով: Ֆրանսիան լուրջ խնդրի առաջ է կանգնել Աֆրիկայում՝ իր ազդեցության և աշխարհաքաղաքական զորության առանցքային ռեգիոններից մեկում: Ընդ որում, դա նոր չէ, բայց Նիգերում Ֆրանսիայի խնդիրները ստացան նոր որակ, քանի որ, ըստ էության, փակվում է Ֆրանսիայի համար կարևորագույն ռեսուրսի՝ ուրանի մեծ աղբյուրը: Դա իր հետ բերում է թե տնտեսական, թե քաղաքական մեծ մարտահրավերներ:
Կովկասում աշխուժանալով՝ Ֆրանսիան փորձում է «փոխհատուցել» Աֆրիկայում ստացած խնդիրները: Հատկապես, որ Ֆրանսիան հիանալի տեղյակ է որոշակիորեն սկսած ամերիկա-ռուսական շփումների մասին, որ տարբեր աստիճանի դիվանագետների մակարդակում տեղի են ունենում նաև եվրոպական քաղաքներում:

Ֆրանսիայի արտգործնախարարը նշում է. «Այսպիսով, մենք մոբիլիզացվելու ենք, որպեսզի պայմաններ ստեղծենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև արդար և կայուն խաղաղության հաստատման համար, ինչը թույլ կտա սահմանազատել երկու երկրների սահմանները և հնարավորություն կտա Լեռնային Ղարաբաղի բնակչությանն ապրել այնտեղ՝ հարգելով նրանց իրավունքները, մշակույթը և պատմությունը»: 

Ֆրանսիան «մոբիլիզացվում» է, նշանակում է՝ ներգրավվում են քաղաքական բոլոր ռեսուրսները, անկախ կուսակցական պատկանելությունից: Ի դեպ, ըստ էության, դա այն է, ինչի մասին՝ Հայաստանի առումով, ինքս խոսում եմ արդեն տևական ժամանակ, որ այս իրավիճակը Հայաստանից էլ պահանջում է դիվանագիտական ներուժի մոբիլիզացիա՝ անկախ քաղաքական հայացքներից ու համակրանքներից: Բայց թողնենք սա, վերադառնանք Ֆրանսիային:

Ֆրանսիան «մոբիլիզացվում» է ոչ թե Հայաստանի կամ Արցախի, այլ Ֆրանսիայի համար՝ առնվազն հետևյալ տրամաբանությամբ․ խնդիր խնդրի դիմաց – դուք ինձ համար խնդիր եք ստեղծում Աֆրիկայում, ես բոլորիդ համար խնդիր կստեղծեմ Կովկասում:

Սա, իհարկե, փոքր–ինչ պարզունակ նկարագրություն է, բայց սա է տրամաբանությունը: Այստեղ մենք, բնականանար, ունենք հնարավորություն, բայց նաեւ՝ ռիսկեր
ԵՎ ՍԱ ՆՈՐՄԱԼ Է, ՈՐՈՎՀԵՏԵՎ ՑԱՆԿԱՑԱԾ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ԳՈՐԾՈՒՄ Է ԻՐ ՇԱՀԵՐԻ ՀԱՄԱՐ: 

Նորմալ չէ, երբ այդ ամենն ընկալում ենք իբրև նվեր՝ փոխանակ փորձելու հասկանալ այդ ամենի քաղաքական մոտիվները, հասկանալ նաև, թե որն է լինելու մեր անելիքը, որքանն է լինելու, մինչև որտե՞ղ է լինելու Ֆրանսիայի շահերի հետ մեր շահերի համադրվածությունը, և որտեղից է, որ դրանք կարող են լինել տարբեր:

Բայց եթե իքս հատվածից դրանք լինելու են տարբեր, դա ամենեւին չի նշանակում, որ այդ հատվածից մենք պետք է դադարենք սերտ աշխատել Ֆրանսիայի հետ: Պարզապես, դա հասկանալով և «սահմանազատելով» է, որ մենք պետք է հասկանանք, թե այդ կետից ինչպես շարունակենք Ֆրանսիայի հետ, որպեսզի թե մեր շահերը չտուժեն, որ որևէ կերպ չնվազի ու չտուժի հայ-ֆրանսիական գործակցության դինամիկան: 

Որովհետև մենք չենք տնօրինում այս ռեգիոնում որևէ մեկի, այդ թվում՝ Ֆրանսիայի աշխուժությունը, բայց պետք է տնօրինենք որևէ մեկի վարքագծից բխող՝ մեզ համար ռիսկերի ու հնարավորությունների հարաբերակցությունը դիտարկելու գործը:

Իհարկե, սրանք բարդ խնդիրներ են, որոնց քննարկումը, ախտորոշումը, լուծումները պետք է լինեն պետական և այլ ուղեղային կենտրոնների, ինստիտուտների գործունեության առարկան, այլ ոչ՝ ֆեյսբուքյան օգտատերերի: 

Բայց մեր «հավերժական» ինստիտուցիոնալ խնդիրն այն է, որ այդ ինստիտուտներն են «օգտատիրային» նշաձողերի վրա, այլ ոչ՝ հակառակը: Բայց սա արդեն այլ պատմություն է»: