Հասարակություն
Հայաստանը շարունակելու է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ իր ակտիվ երկխոսությունը․ ԱԳ փոխնախարար
Նոյեմբերի 27-ին «Մատենադարան» Մ. Մաշտոցի անվան հին ձեռագրերի գիտահետազոտական ինստիտուտում մեկնարկել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Մշակութային ինքնարտահայտման ձևերի բազմազանության պաշտպանության և խրախուսման մասին կոնվենցիայի 20-ամյակին նվիրված «Մշակութային խաչմերուկ» խորագրով երևանյան միջազգային համաժողովի բացման արարողությունը, հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։
Բացման խոսքով հանդես են եկել Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, ԱԳ նախարարի տեղակալ Մնացական Սաֆարյանը և տեսաուղերձով՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենի՝ մշակույթի հարցերով տեղակալ Էռնեստո Օտտոնեն:
Իր ելույթում ՀՀ ԱԳ նախարարի տեղակալը նշել է․
«Մեծարգո՛ նախարարներ,
Միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ,
Ձե՛րդ գերազանցություններ,
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,
Արտաքին գործերի նախարարության և Հայաստանի՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ազգային հանձնաժողովի անունից ուրախ եմ ողջունել ձեզ Հայաստանում՝ միասին նշելու ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Մշակութային ինքնարտահայտման ձևերի բազմազանության պաշտպանության և խրախուսման մասին կոնվենցիայի 20-ամյակը։
Քսան տարի առաջ միջազգային հանրության ամուր կամքի շնորհիվ ընդունված այս կարևոր փաստաթուղթը ճանաչում է մշակույթը որպես ինքնության, արժանապատվության և ստեղծարարության անկյունաքար: Այսօր՝ ընդունումից երկու տասնամյակ անց, կոնվենցիան ավելի քան արդիական է գլոբալացվող, թվայնացվող և մարտահրավերներով լի աշխարհում։
Թվային հեղափոխությունը և արհեստական բանականության արագ զարգացումը վերաձևավորում ու վերաիմաստավորում են մշակութային արժեքների ստեղծման, տարածման և սպառման եղանակները՝ դրական ազդեցության հետ մեկտեղ ասպարեզ բերելով էթիկային, հեղինակային իրավունքներին և հավասար հասանելիությանն առնչվող նոր մարտահրավերներ։ Շարունակում են արդիական մնալ նաև տնտեսական անհավասարությունների և կլիմայի փոփոխության հետևանքով առկա սպառնալիքները, որոնք խաթարում են առկա մշակութային էկոհամակարգերը։
Նման պայմաններում կոնվենցիայի 20-ամյակը նախևառաջ առիթ է վերաիմաստավորելու այս կարևորագույն փաստաթղթի խորհուրդը և վերահաստատելու մեր հանձնառությունը դրա լիարժեք կյանքի կոչման հարցում։ Այդ ճանապարհին հարկ է չմոռանալ, որ մշակութային բազմազանությունը խաղաղության, սոցիալական համախմբվածության և կայուն զարգացման հենասյուներից մեկն է։ Համատեղ ջանքեր են անհրաժեշտ երաշխավորելու մշակույթի մասնագետների, հատկապես կանանց, երիտասարդների և բնիկ ստեղծագործողների հասանելիությունն արդար աշխատանքային պայմաններին և ֆինանսավորմանը: Հատուկ ուշադրության կենտրոնում պետք է գտնվի մշակութային դրսևորումների թվային բազմազանությունը՝ ապահովելով առցանց հարթակներում բոլորի ինքնարտահայտման իրավունքն ու հնարավորությունը:
Հայաստանը բազմիցս վերահաստատել է իր հավատարմությունը Կոնվենցիայի տառին ու ոգուն, և այսօրվա միջոցառումը դրա հերթական դրսևորումներից մեկն է։ Մենք շարունակելու ենք առաջ մղել մշակութային բազմազանության օրակարգն ինչպես ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի շրջանակներում, այնպես էլ՝ այլ միջազգային և բազմակողմ հարթակներում։ Նշված հանձնառության շրջանակներում երկու տարի անց Երևանը կհյուրընկալի Ֆրանկոֆոնիայի 10-րդ միջազգային մարզամշակութային խաղերը՝ մշակութային բազմազանության արժեքների ներքո միավորելով ֆրանկոֆոն երիտասարդությանը։
Հարգելի՛ հյուրեր,
Գաղտնիք չէ, որ մշակույթը հատկապես խոցելի է ճգնաժամերի ժամանակ։ Հակամարտությունները, պատերազմները, բնական աղետները, կլիմայի փոփոխությունը վտանգում են ոչ միայն մարդկային կյանքերը, այլև ինքնությունը և հիշողությունը պահպանող մշակութային դրսևորումները:
Հայ ժողովրդի՝ ծանր փորձություններով լի հազարամյակների պատմության ընթացքում մշակույթը եղել է դիմադրողականության, տոկունության և ինքնության պահպանման փրկօղակ դժվարին պահերին և ոգեշնչման աղբյուր՝ խաղաղ և կայուն ապագա կառուցելու գործում։
Այդ տեսանկյունից վերջին տարիները բացառություն չէին, երբ Հայաստանն ընդունեց շուրջ 120 հազար բառնի տեղահանված հայրենակիցների, որոնց թվում էին արվեստագետներ, ուսուցիչներ, արհեստավորներ և մշակույթի գործիչներ՝ անհատներ, որոնց գիտելիքներն ու ստեղծագործականությունը կազմում են մեր տարածաշրջանի մշակութային հարստության անբաժանելի մասը։
Չնայած բոլոր դժվարություններին՝ Հայաստանն այսօր անում է հնարավորը՝ հայ փախստականների մշակութային իրավունքների լիարժեք իրացումն ապահովելու համար։ Այնուամենայնիվ, մեր, ինչպես նաև այլ պետությունների փորձը ցույց է տալիս, որ ոչ մի երկիր չի կարող միայնակ դիմակայել նման ճգնաժամերին, և միայն միջազգային համերաշխության շնորհիվ է հնարավոր հասնել դրանց հաղթահարմանը։ Համոզված ենք, որ այս տեսանկյունից ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ունի կենտրոնական դերակատարում` հետևելու 2005 թվականի կոնվենցիայի դրույթների կյանքի կոչմանը և ապահովելու, որ յուրաքանչյուր անձ, այդ թվում՝ տեղահանվածներն ու փախստականները, ունենան ստեղծագործելու, հիշելու և ինքնության իրավունք։ Մենք համոզված ենք, որ տեղահանվածների և փախստականների մշակութային իրավունքների պաշտպանությունը ոչ միայն մարդասիրական հրամայական է, այլև ներդրում է կայունության, հաշտեցման և խաղաղության մեջ։ Այս առումով, Հայաստանը շարունակելու է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ իր ակտիվ երկխոսությունը՝ ինչպես Հայաստանում գտնվող փախստականների կարիքների հասցեագրման, այնպես էլ՝ 2005 թվականի կոնվենցիայի շրջանակներում միջազգային ջանքերի ամրապնդման ուղղությամբ։
Կոնվենցիայի քսանամյակը նշելիս մենք չենք մոռանում այն իմաստությունը, որն առաջնորդել է այս հիմնարար փաստաթղթի հեղինակներին, այն է՝ բազմազանությունը բաժանում չէ, այլ ուժ, մեր տարբերությունները խոչընդոտներ չեն, դրանք կամուրջներ են։
Այսօր Հայաստանը ևս մեկ անգամ վերահաստատում է իր նվիրվածությունը այս Կոնվենցիայի արժեքներին, և մենք պատրաստ ենք աշխատել մեր բոլոր միջազգային գործընկերների հետ՝ երաշխավորելու, որ յուրաքանչյուր անհատ՝ անկախ ծագումից կամ հանգամանքներից, կարողանա լիարժեք իրացնել իր մշակութային իրավունքները։
Եկեք միասին առաջ շարժվենք՝ հարգելով անցյալը, զորացնելով ներկան և ձևավորելով ապագա, որտեղ ստեղծագործականությունը ծաղկում է, իսկ մշակութային բազմազանությունը հանդիսանում է համամարդկային արժեհամակարգի անբաժանելի մաս:
Շնորհակալություն և կրկին՝ բարի գալուստ Հայաստան»։
