ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանի՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետություն այցի շրջանակում Պերսեպոլիսի պատմական հուշարձան-համալիրի տարածքում այսօր տեղի է ունեցել Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի բացօթյա համերգը: Այս բացառիկ իրադարձությանը ներկա են եղել ՀՀ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, Իրանի Իսլամական Հանրապետության մշակութային ժառանգության, զբոսաշրջության և ձեռարվեստի նախարար Սեյեդ Ռեզա Սալեհի Ամիրին, ԻԻՀ Ֆարսի նահանգապետ Հոսեյն Ալի Ամիրին, ԻԻՀ-ում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Գրիգոր Հակոբյանը, բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաներ, հայտնում են ԿԳՄՍ նախարարությունից։
Նախքան համերգի մեկնարկը ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, նախարարի տեղակալ Արթուր Մարտիրոսյանն ու ՀՀ պատվիրակության մյուս անդամները շրջել են Պերսեպոլիսի տարածքում, ծանոթացել հուշարձան-համալիրի պատմությանը: Պերսեպոլիսի ընծաների նվիրաբերման հարկաբաժնում հայկական պատվիրակությանը ներկայացվել է Հայաստանի և Իրանի ժողովուրդների միջև բարեկամության ու կապի ամենահին փաստաթուղթը, որն ավելի քան 2500 տարվա պատմություն ունի։
Բացառիկ համերգը մեկնարկել է երկու երկրների օրհներգերի կատարմամբ:
Հանդիսավոր միջոցառման մասնակիցներին ողջունել է ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը՝ մասնավորապես նշելով. «Պերսեպոլիսի խորապատկերում այսօր միավորվել են երկու հնագույն քաղաքակրթությունների պատմությունն ու մշակույթը։ Այս հոբելյանական համերգը՝ նվիրված Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հիմնադրման 100-ամյակին, մեր երկրների միջև բարեկամության, փոխադարձ հարգանքի և մշակութային երկխոսության արտահայտությունն է»։
ԿԳՄՍ նախարարն ընդգծել է՝ այս տարի Իրանի Իսլամական Հանրապետության նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի վերջին պաշտոնական այցը Հայաստան երկու երկրների միջև բարձր մակարդակի քաղաքական երկխոսության և փոխադարձ հարգանքի շարունակական զարգացման վկայություն էր և կարևոր հանգրվան՝ Հայաստան-Իրան բարեկամական հարաբերությունների ամրապնդման և երկկողմ համագործակցության նոր հեռանկարների ձևավորման ճանապարհին։
«Այսօրվա հոբելյանական համերգը՝ հնչող բարձրարվեստ երաժշտությամբ, վեր է քաղաքական սահմաններից. այն խոսք է համամարդկային արժեքների, խաղաղության, համագործակցության և մշակույթների ներդաշնակ համակեցության մասին։ Հատկապես խորհրդանշական է, որ այսօրվա համերգը տեղի է ունենում Պերսեպոլիսի հրապարակում՝ մի վայրում, որը հիշարժան է բոլորիս համար, քանի որ հենց այստեղ՝ հնագույն աշխարհի կարևորագույն վավերագրություններից մեկում՝ Բեհիսթունյան արձանագրությունում, մեր ժողովրդի մասին կատարվել է առաջին գրավոր պատմական հիշատակումը:
Դեռևս հույն նշանավոր պատմիչ Քսենոֆոնի ժամանակներից Պերսեպոլիսն անվանվել է «Բոլոր ժողովուրդների դարպաս», որտեղ տարբեր ազգերի պատվիրակներ էին համախմբվում՝ խաղաղության և հարգանքի ուղերձով,- ասել է Ժաննա Անդրեասյանը և հավելել,- Շիրազի այդ հոյակերտ ճարտարապետական համալիրը, որն իրավամբ համաշխարհային ժառանգության գոհարներից է, ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում և մեր Էրեբունի պատմական մայրաքաղաք-ամրոցի հետ միասին հանդիսանում է հնագույն քաղաքակրթության կանգուն վկայություն։
Հայաստանի և Իրանի մշակութային կապերը գալիս են դարերի խորքից․ մշակութային երկխոսությունը նոր շունչ է ստանում Պերսեպոլիսում, որն անցել է դարերի փորձություններով և մարմնավորում է մարդկային մտքի ու երևակայության նվաճումները։ Հպարտ եմ և ակնածանքով լի, որ այս հինավուրց պատերի տակ հնչելու է հայ երաժշտությունը, և իր 100-ամյակը նշող Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը, որը ելույթներով հանդես է եկել աշխարհի լավագույն բեմերում, իր հոբելյանը նշում է նաև մեր հարևան և բարեկամ երկրում՝ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում»։
ԿԳՄՍ նախարարը նաև ընդգծել է՝ տարիներ առաջ ևս Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը՝ Լորիս Ճգնավորյանի ղեկավարությամբ, պատիվ է ունեցել հանդես գալու Թեհրանի «Վահդաթ» դահլիճում․ «Այսօրվա համերգը ոչ միայն հարգանքի տուրք է անցյալին, այլև պատգամն է ապագայի, քանի որ արվեստը ոսկե կամուրջ է ժողովուրդների, մշակույթների և սերունդների միջև։ Թող այսօրվա հիշարժան համերգի հնչյունները շարունակեն հյուսել մշակութային կամուրջներ Հայաստանի և Իրանի բարեկամ ժողովուրդների միջև»։
Ամփոփելով խոսքը՝ Ժաննա Անդրեասյանը շնորհակալություն է հայտնել Իրանի Իսլամական Հանրապետության իշխանություններին, Մշակութային ժառանգության, զբոսաշրջության և ձեռարվեստի նախարար Սեյեդ Ռեզա Սալեհի Ամիրին, Ֆարս նահանգի ղեկավարությանը և Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությանը՝ համերգի կազմակերպմանը գործուն աջակցություն ցուցաբերելու համար:
Ողջույնի խոսքով հանդես է եկել նաև ԻԻՀ-ում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Գրիգոր Հակոբյանը՝ ընդգծելով, որ Հայաստանի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հոբելյանական համերգի կազմակերպմանը գործուն աջակցություն է ցուցաբերել իրանական կողմը։
«Մենք կանգնած ենք պատմության անմահության և մշակույթի հզորության շեմին։ Պերսեպոլիսի հնագույն սյուները, ժողովուրդների հոյակերտ դարպասը, ժայռափոր հուշարձաններն ապշեցնում են իրենց հզորությամբ և կենդանի շնչով։ Սա առասպելների, քաղաքակրթության և աներևակայելի իրականության խաչմերուկ է, որտեղ միաձուլվում են անցյալն ու ներկան։ Մենք զգում ենք երկու աշխարհների՝ Հայաստանի և Իրանի պատմական ու մշակութային ամուր կապը, որի կամուրջն է նաև այս համերգը: Կամուրջ՝ երկու հինավուրց պետությունների, հազարամյակների պատմական փորձ կիսող երկու ժողովուրդների միջև»,- իր խոսքոմ նշել է դեսպանը։
Համերգը ղեկավարել է Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր Էդուարդ Թոփչյանը։
Համերգի մենակատարն էր հռչակավոր տենոր Լիպարիտ Ավետիսյանը, որի կատարմամբ հնչել են Սայաթ-Նովայի «Իմ քամանչա» արիան Ալեքսանդր Հարությունյանի «Սայաթ-Նովա» օպերայից, Կոնստանտին Պետրոսյանի «Հայաստան» և Ռոբերտ Ամիրխանյանի «Երազ իմ երկիր հայրենի» երգերը։ Հնչել է նաև Ռուհոլլահ Խալեղիի «Ո՜վ Իրան» հայրենասիրական երգը: Երեկոյի գագաթնակետը Արամ Խաչատրյանի մեծակտավ Սիմֆոնիա թիվ 2-ի կատարումն էր:
Նշենք, որ Պերսեպոլիսում կայացած համերգը նվիրված էր Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հիմնադրման 100-ամյակին։ Ծրագիրը կյանքի է կոչվել ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության, Իրանում ՀՀ դեսպանության, Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի, ԻԻՀ մշակութային ժառանգության, զբոսաշրջության և ձեռարվեստի նախարարության, Մշակույթի և իսլամական առաջնորդության նախարարության, ինչպես նաև Ֆարսի նահանգապետարանի համագործակցությամբ։
Հայաստանի ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի նախորդ այցելությունը Իրանի Իսլամական Հանրապետություն 25 տարի առաջ է եղել․ 2000 թվականի փետրվարի 5-26-ը Թեհրանի «Վահդաթ» համերգասրահում ներկայացվել էր Լորիս Ճգնավորյանի «Ռոստամ և Սոհրաբ» օպերան՝ կոմպոզիտորի ղեկավարությամբ:
