Սննդակարգում ավելորդ շաքարը և ճարպը հանգեցնում են մարմնում ածխաջրածին գլիկոգենի կուտակմանը, որը «սնուցում է» թոքերի քաղցկեղի ուռուցքային բջիջները։ Այս եզրակացության են եկել Ֆլորիդայի համալսարանի գիտնականները։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Nature Metabolism ամսագրում։
«Թոքերի քաղցկեղը ավանդաբար չի համարվում սննդի հետ կապված հիվանդություն», - ասում է Ֆլորիդայի համալսարանի հետազոտող Ռամոն Սունը:
Այս թյուր կարծիքը հերքելու համար գիտնականները մի շարք փորձեր են անցկացրել բջջային մակարդակում։
Հիմքը վերցվել է Լաֆորայի հիվանդության զարգացման մեխանիզմից, որն առաջացնում է ուղեղի կեղևի նեյրոնների զարգացման խանգարում և հանդիսանում է գլիկոգենի նյութափոխանակության խանգարում։ Այն պոլիսախարիդ է, որը մարմնում գործում է որպես գլյուկոզայի պահեստ: Գիտնականները բացատրել են, որ գլիկոգենը մեծ քանակությամբ է կուտակվում քաղցկեղի տարբեր տեսակների մեջ։ Օգտագործելով լաբորատոր և համակարգչային մոդելներ՝ հետազոտողները պարզել են, որ գլիկոգենը թոքերի քաղցկեղի դեպքում գործում է որպես օնկոգեն մետաբոլիտ:
Գիտնականները պարզել են, որ որքան շատ գլիկոգեն կա քաղցկեղի բջիջներում, այնքան ուռուցքն ավելի արագ է զարգանում։ Լրացուցիչ ուսումնասիրությունները մկների վրա հաստատել են այս բացահայտումները: Երբ կենդանիներին կերակրում էին ճարպային, քաղցր ուտելիքներով, որոնք նպաստում էին արյան մեջ գլիկոգենի կուտակմանը, նրանց թոքերի ուռուցքներն աճում էին։ Երբ գլիկոգենի մակարդակը նվազել է, քաղցկեղի առաջընթացը դանդաղել է։
Գիտնականները բացատրել են, որ գլիկոգենի ավելցուկը կարող է կուտակվել մարմնում և կերակրել թոքերի քաղցկեղի բջիջները՝ ապահովելով նրանց աճի համար «շինանյութ»:
Նշվում է, որ այս հիվանդության կանխարգելման համար հիմք է հանդիսանում ճիշտ սնվելու սովորությունների ձևավորումը։ «Սննդանյութերով հարուստ սննդակարգի առաջնահերթությունը, ակտիվ ապրելակերպի պահպանումը և ալկոհոլի օգտագործումը նվազագույնի հասցնելը երկարաժամկետ առողջության համար հիմնարար ռազմավարություններ են», - եզրակացրել են հետազոտողները:
