Բեռլինի Շարիտե համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ մանկության տարիներին ապրած սթրեսը կապված է ուղեղի արագացված ծերացման մարկերների առաջացման հետ և ուժեղացնում է նեյրոդեգեներատիվ գործընթացները: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Annals of Neurology ամսագրում:
Հետազոտությանը մասնակցել է 30-ից 60 տարեկան 179 կին: Քանի որ կանանց մոտ ավելացել է նեյրոդեգեներատիվ հիվանդությունների ռիսկը, գիտնականները որոշել են կենտրոնանալ այս խմբի վրա:
«Մենք սկսել ենք հարցազրույց անցկացնելով՝ պարզելու, թե արդյոք մասնակիցները զգալի սթրես կամ անհանգստություն են ունեցել իրենց նախասեռահասուն տարիքում», - ասում է հետազոտական հոդվածի գլխավոր հեղինակ Լարա Ֆլեքը։
Գիտնականները նաև հետազոտել են մասնակիցների արյան նմուշները՝ օգտագործելով բարձր ճշգրտության տեխնոլոգիա՝ բիոմարկերներ փնտրելու համար, որոնք ցույց են տալիս հատուկ նեյրոբորբոքային պրոցեսներ և նյարդային բջիջների վնաս:
Բացի այդ, մասնակիցներն անցել են ուղեղի ՄՌՏ և ստանդարտացված թեստեր՝ ճանաչողական գործառույթը գնահատելու համար: Արդյունքները ցույց են տվել, որ չարաշահումը, անտեսումը, ընտանեկան բռնությունը, թմրամիջոցների չարաշահումը, ընտանեկան հանցագործությունները և ծնողի կորուստը մանկության տարիներին կապված են նյարդային բորբոքման և հասուն տարիքում արագացված նեյրոդեգեներացիայի հետ:
Նաև այն կանանց մոտ, ովքեր սթրես են ապրել մինչև սեռական հասունացումը, ուղեղի ծավալն ավելի ցածր են եղել, քան այլ կանայք: Գիտնականները նշել են, որ արդյունքները չեն նշանակում, որ մանկական սթրեսը անպայման հանգեցնում է դեմենցիայի։ Ընդհակառակը, շատ մարդիկ ցուցաբերում են ուշագրավ տոկունություն՝ թույլ տալով նրանց հաղթահարել լուրջ ճգնաժամերը՝ առանց երկարաժամկետ հետևանքների։
