Հարցազրույց
Համաշխարհային նավթի գների աճը չի կարող չազդել Հայաստանի վրա. Հրանտ Միքայելյան
Ռուսական նավթավերամշակման գործարանների հրթիռակոծությունները կարագացնեն գնաճը։ Պատերազմի ուսումնասիրման ինստիտուտի (ISW) վերլուծաբանները նշում են, որ խնդրի մասին արդեն բարձրաձայնել են ռազմական թղթակիցները՝ նշելով ՀՕՊ-ի վատ աշխատանքը և հարվածների հետևանքները՝ բենզինի թանկացման տեսքով, որոնք արդեն սկսել են զգալ քաղաքացիները։
Թեմայի շուրջ Radar Armenia-ն զրուցել է տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանի հետ։
-Ըստ պատերազմի ուսումնասիրման ինստիտուտի՝ ռուսական նավթավերամշակման գործարանների վրա հարձակումները կարագացնեն գնաճը։ Ինչպիսի՞ հնարավոր ազդեցություն կարող է ունենալ այն Հայաստանի վրա՝ հաշվի առնելով, որ Հայաստան ներկրվող վառելիքի զգալի մասը գալիս է Ռուսաստանից։
-Ռուսաստանում հիմա վառելիքի պակաս կա։ Եթե այդ հարձակումները շարունակվեն, ինչ-որ պահից կարող է ամբողջությամբ արգելափակվել արտահանումը, և Հայաստանը կարող է խնդրի առաջ կանգնել, բայց, կարծում եմ, Հայաստանի վրա անմիջական ազդեցություն չի լինելու։
-Ինչպիսի՞ այլընտրանքային ուղիներ կամ ռազմավարական պաշարներ կարող է դիտարկել Հայաստանը՝ նման ճգնաժամերը մեղմելու համար։
-Ընդհանրապես, կարիք կա Հայաստանում նավթավերամշակման գործարանների ստեղծման, այդ պարագայում կարող ենք նավթ ընդունել, իսկ նավթամթերք՝ արտադրել։ Պատրաստի նավթամթերքի ներմուծումն իրականում այդքան էլ մեծ խնդիր չէ Հայաստանի համար։ Ուղղակի գների հարց կա. Հայաստանը Ռուսաստանից ավելի մատչելի գնով է ստանում նավթամթերք, քան կարող է ստանալ այլ տեղերից, և դա պայմանավորված է Հայաստանի էներգետիկական բալանսում Ռուսաստանի մեծ կշռով։ Այսպիսով, սա փոխհատուցել չի լինի, գները կաճեն, բայց Վրաստանով Հայաստանը արաբական նավթամթերք կարող է ներմուծել։
-Երևանի լցակայաններում բենզինի գները բարձրացել են 20-30 դրամով։ Սա վերոնշյալ դեպքի հետևա՞նք է, հնարավո՞ր է՝ ավելի բարձրանան գները։
-Կարող եմ մի քանի վարկած ասել, հստակ պատճառներ չգիտեմ։ Առաջին, նավթի գնի ընդհ․ աճի միտում կա, և երկրորդ, հատկապես ռուսական նավթի գնի աճի միտում կա, որովհետև վիճակ է ստեղծել, երբ պատժամիջոցների պատճառով Ռուսաստանն սկսեց շատ մեծ զեղչով ողջ աշխարհին վաճառել։ Բայց ինչքան Ռուսաստանը դուրս էր գալիս պատժամիջոցներից, և դրանց ազդեցությունը Ռուսաստանի վրա նվազում էր, այդ ոչ ֆորմալ զեղչն սկսեց նվազել, և հիմա հավասար է գնի 3-5%-ին, այսինքն, ավելի փոքր։ Եվ, հավանաբար, որոշակիորեն կարող է նաև Հայաստանի վրա ազդել։ Սա վարկած է, բայց ամեն դեպքում համաշխարհային նավթի գների աճել են և չեն կարող չազդել Հայաստանում գների վրա։ Հնարավոր է՝ բենզինի գինը բարձրանա։
Լիլիթ Աբրահամյան
