Ֆինանսներ
Արտաքին առևտրաշրջանառության անկումն էական ազդեցություն չի ունենա տնտեսության վրա․ տնտեսագետ
Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության 45 տոկոսով կրճատումը նշանակալի ազդեցություն չի ունենա երկրի տնտեսության վրա. Radar Armenia-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Աղասի Թավադյանը։
«45% ասելով պետք է հասկանալ, որ արտահանման կրճատումը մոտավորապես 2 անգամ կրճատում է, և հիմնականում պայմանավորված է նրանով, որ ոսկու վերարտահանումը այլևս Հայաստանի Հանրապետություն միջով չի անցնում և չի ուռճացնում արտահանման ցուցանիշը»,– նշեց Թավադյանը։
Հիշեցնենք, որ 2025 թվականի առաջին կիսամյակում արտաքին առևտրաշրջանառությունը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 45 տոկոսով՝ կազմելով 9 մլրդ 668.6 մլն դոլար։
Ըստ Թավադյանի՝ նախորդ տարի գրանցված արտահանման աճը կարճաժամկետ փուչիկ էր, որը պայմանավորված էր հիմնականում ոսկու և ադամանդների վերարտահանմամբ։ «Արդյունավետության ցուցանիշի գրեթե 90%-ը ապահովում էր հենց ոսկու վերարտահանման արդյունաբերությունը։ Այժմ՝ 2025-ին, դինամիկան հակառակն է՝ ոսկու վերարտահանում չկա, և ակնկալվում է, որ արտահանումը կլինի տարեկան կտրվածքով 6-8 միլիարդ դոլար, այսինքն՝ ավելի քան 2 անգամ պակաս, քան 2024-ին, սակայն իրական տնտեսության արտահանումը այս պահին գրանցում է աճ»,– նշեց նա։
Տնտեսագետը շեշտեց, որ 45 տոկոսանոց անկումը չի կարող լուրջ հետևանքներ ունենալ տնտեսության վրա․ «Ի տարբերություն նախորդ՝ 2022-ի կեսից մինչև 2023-ին եղած վերարտահանման ալիքի, երբ վերարտահանվում էր ապրանքների բավականին լայն զանգված դեպի ՌԴ և դրանից օգտվում էին գրեթե բոլոր տնտեսվարողները, 2022-ի կեսից մինչև 2024-ի կեսը տեղի ունեցած ոսկու վերարտահանմամբ հիմնականում օգտվել են մի քանի հոգի և բանկային համակարգը»։
Թավադյանի խոսքով՝ այսօր վերարտահանման այդ մեխանիզմը դադարել է գործել։ Միաժամանակ, արձանագրվում է նաև հիմնական ապրանքների արտահանման որոշակի կրճատում, ինչի հետևանքով վնասներ կկրեն հատկապես նրանք, ովքեր զբաղվում էին ոսկու մեծածավալ վերարտահանմամբ։
Վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ 2025 թվականի ամռան առաջին ամսին արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալը կազմել է 9 մլրդ 668.6 մլն դոլար.արտահանումն առաջին վեց ամիսներին նվազել է 52.8 տոկոսով՝ հասնելով 3 մլրդ 755.6 մլն դոլարի։
Ներմուծման ծավալներն էլ առաջին կիսամյակում նվազել են 38.6 տոկոսով՝ կազմելով 5 մլրդ 913 մլն դոլար։
Լիլիթ Աբրահամյան
