Հնագետները հայտնաբերել են ապացույցներ, որ Ասիայի հնագույն որսորդները մոտ 14 հազար տարի առաջ զբաղվել են մումիֆիկացմամբ՝ դիակները պահպանելու նպատակով։ Սա մարդկության պատմության մեջ ամենահին հայտնի մումիֆիկացման օրինակն է, որը հազարավոր տարիներով ավելի հին է, քան Եգիպտոսի փարավոնների ժամանակաշրջանի մումիաները։
Հետազոտությունը, որ հրապարակվել է PNAS գիտական ամսագրում, ցույց է տվել, որ հնագույն մարդիկ օգտագործել են յուրահատուկ մեթոդ՝ ծխով չորացում։ Մարմինները տեղադրվում էին ցածր կրակի վրա՝ երկար ժամանակ ծխով չորացնելու համար, մինչև ամբողջ խոնավությունը դուրս գար։ Այդ կերպ մարմինը պահպանվում էր փտելուց։ Գիտնականները ուսումնասիրել են Չինաստանում, Վիետնամում և Ինդոնեզիայում հայտնաբերված 54 հնագույն գերեզման։
Դիակները գտնվել են ծայրահեղ կծկված կամ նստած դիրքով, ոսկորների վրա հայտնաբերվել են այրման և ծխի հետքեր։ Նորագույն վերլուծությունները՝ ռենտգենյան դիֆրակցիայի և ինֆրակարմիր սպեկտրոսկոպիայի միջոցով, ցույց են տվել, որ ոսկորները ենթարկվել են երկարատև, ցածր ջերմային տաքացման, ինչը հաստատում է՝ դիակները կանխամտածված կերպով չորացվել են։
Գիտնականների կարծիքով՝ այդ ծեսերը ոչ միայն տեխնիկական հնարքներ էին, այլև արտահայտում էին մարդկանց հավատը կյանքի շարունակությանը և նախնիների հետ կապին։ Նույն ավանդույթը որոշ ցեղեր Պապուա Նոր Գվինեայում պահպանում են մինչ օրս՝ իրենց նախնիների մարմինները երեք ամիս ծխով չորացնելով։
