Ժամանց
Երկրի չափի աստղեր ու օվկիանոսներ․ արդյոք կյանք կա՞ սպիտակ թզուկների շուրջ
Երբ արևի միջուկի հիդրոգենը սպառվի, Արեգակը այլևս չի կարողանա արտադրել էներգիա միջուկային ֆյուզիայի միջոցով, ինչպես այսօր։ Շատերը կարծում են, որ դա կլինի արեգակնային համակարգի ավարտը, սակայն իրականում դա կարող է լինել նոր կյանքի սկիզբ մեզ շրջապատող օբյեկտների համար։ Երբ նման աստղերը մեռնում են, նրանք անցնում են Կարմիր հսկա (Red Giant) փուլով․ աստղի շառավիղը մեծանում է, գույնը կարմրանման է, և արտաքին շերտերի մի մասն ազատվում է տիեզերք՝ թողնելով սպիտակ թզուկ փոքր, բայց շատ խիտ աստղային մնացորդ։ Վիսկոնսինի համալսարանի աստղագետը 2020-ին իր թիմի հետ հայտնաբերել է առաջին ամբողջական մոլորակը սպիտակ թզուկի շուրջը։
Գիտնականները կյանք փնտրում են, երբ մոլորակն անցնում է աստղի դիմաց․ այդ ժամանակ աստղի լույսը լուսավորում է մոլորակը, և հետազոտողները կարող են որոշել մոլորակի մթնոլորտում առկա մոլեկուլների տեսակները։ 2020-ին պարզվեց, որ նույն տեխնիկան հնարավոր է կիրառել սպիտակ թզուկների շուրջ առկա մոլորակների վրա։ Եթե այդ մոլորակների մթնոլորտում լինեն կյանքի հետքեր ստեղծող մոլեկուլներ, James Webb տիեզերական աստղադիտակը կարող է դրանք ֆիքսել։
Սպիտակ թզուկները շատ տարածված են․ մեր գալակտիկայում գնահատվում է մոտ 10 միլիարդ նման աստղ։ Եթե ապացուցվի, որ այս մոլորակների վրա կյանք հնարավոր է, նրանք կարող են դառնալ առաջնային նպատակներ՝ տիեզերքում կյանքի որոնման համար:
